ADD

Wat is ADD?

ADD wil zeggen: Een gat tussen het vermogen en het uiteindelijk presteren, tussen waar je toe in staat bent en wat je uiteindelijk bereikt. Mensen met ADD hebben kort gezegd last van een concentratiestoornis. Dat wil zeggen dat je dromerig bent, je hebt last van veel gedachten en je hebt moeilijkheden hebt om de aandacht vast te houden. Je bent snel afgeleid en chaotisch. Dit brengt enorm veel creativiteit en veelzijdigheid met zich mee. Belangrijke taken worden pas op het allerlaatste moment gedaan, veel dingen komen niet af en je komt vaak te laat. ADDers hebben alle dagen het gevoel dat zij zich moeilijk tot een taak kunnen zetten, je stelt veel dingen uit tot de volgende dag en je bent langdurig inactief.

Prestatievermogen
ADD is onzichtbaar en wordt meestal onbewust verborgen gehouden door de ADDer zelf. Op school is het prestatievermogen erg wisselvallig. Als iets binnen de interesse sfeer valt dan ben je niet meer te stoppen, dit noemen we Hyperfocus. Bij leuke dingen kan de ADDer zich wel heel goed concentreren. Hierdoor wordt er over mensen met ADD vaak gezegd dat het ons aan discipline, wilskracht en doorzettingsvermogen ontbreekt. Na diagnostiek vallen uiteindelijk veel puzzelstukjes op hun plaats, aan ADD kleven voordelen en nadelen.

Gebrek aan energie
De doorgaande snelweg van gedachten/ideeën (vergeetachtigheid) en gemoedswisselingen worden veroorzaakt door een kleine chemische onbalans in de hersenen. Hierdoor zijn we soms wat traag in reactie maar door het geven van meer energie, valt dit in het dagelijks leven minder snel op. Door constant op je tenen te lopen heb je met ADD vaker last van emotionele wisselingen.

Onzichtbare obstakels

De intelligentie wordt door ADD niet aangetast. ADDers zijn zicht bewust van hun beperkingen waardoor frustratie soms hoogtij viert in de vorm van een constant gevoel van falen, perfectionisme en depressie. Hyperfocus kan vervolgens leiden tot een obsessie en bovengemiddelde prestaties. ADD brengt veel onzichtbare obstakels met zich mee. Mensen met ADD hebben bijvoorbeeld veel moeite met organiseren en plannen. Dit heeft onder meer vergeetachtigheid en chaotisch gedrag als gevolg. Ook is vaak sprake van een rekenstoornis of dyslexie.

De oorzaak
De chemische onbalans in de hersenen kan beknopt worden beschreven als een tekort aan dopamine. Dit is het zelfde stofje dat vrij komt als je iets doet dat erg spannend is, als je verliefd bent, als je aan sport doet of als je boos bent. Mensen met een tekort aan dopamine zijn gevoelig voor verslaving en ondervinden een gebrek aan motivatie bij routine klussen.

ADD of ADHD
Een andere bekende concentratiestoornis is ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) maar mensen met ADD zijn niet druk (hyperactief) of impulsief. Er zijn zowel in de hersenen als in het gedrag grote verschillen tussen ADD en ADHD. Het is niet correct om te stellen dat het enige verschil tussen ADD en ADHD het ontbreken van hyperactiviteit is. Ook is het niet juist om te stellen dat mensen met ADHD hyperactief zijn in gedrag en mensen met ADD hyperactief in gedachten. Een combinatiediagnose van ADD en ADHD is wel mogelijk, er wordt dan gesproken van het gecombineerde type ADD/ADHD of AD(H)D. Dit is de meest gestelde diagnose. Ten opzichte van ADHD en het gecombineerde type komt ADD in de meeste landen veel minder vaak voor. Volgens sommige onderzoekers hebben mensen met ADD een hoger IQ als mensen met ADHD, deze verschillen zijn echter dermate klein dat deze informatie is te verwaarlozen.

Onderzoek naar ADD
In wetenschappelijke kringen staat ADD ook wel omschreven als" het overwegend onoplettend type" en tot voor kort werden ADD en ADHD veelal onder de zelfde noemer "Attention Deficit Hyperactivity Disorder" geplaatst. Sinds 2010 wordt ADD gelukkig steeds vaker beschouwd als een distinctief andere type concentratiestoornis van ADHD. Het overwegend onoplettend type is niet langer een subtype van ADHD maar wordt helaas door een gebrek aan onderzoek vaak nog wel in het zelfde hoofdstuk omschreven. Op wetenschappelijk gebied zijn er op het moment wel veel nieuwe ontwikkelingen.

Erfelijkheid
ADD is erfelijk en komt voor bij mannen en vrouwen. De eerste kenmerken van ADD zijn vaak al zichtbaar met 6 jaar maar worden meestal pas zorgelijk rond de pubertijd of op jongvolwassen leeftijd. ADD ontstaat niet plotseling. Ik ben er zelf nog niet van overtuigd dat ADD vaker voorkomt bij meisjes als bij jongens. ADD en ADHD komen geregeld voor in het zelfde gezin.

Comorbiditeit

Mensen met een concentratiestoornis zijn meestal onderhevig aan comorbiditeiten. Dat wil zeggen dat er twee verschillende beperkingen in de zelfde persoon bestaan. Voorbeelden hiervan zijn een slaapstoornis, een rekenstoornis, dyslexie of depressie. De mate waarin deze problemen elkaar overlappen geeft aan of er inderdaad sprake is van een meervoudige beperking/diagnose of niet. Het diagnosticeren en omgaan met comorbiditeiten ligt erg complex. Daarnaast zijn er een groot aantal andere beperkingen die veel overeenkomsten hebben met ADD maar met andere oorzaken en gevolgen. Om deze reden kan het stellen van de juiste diagnose alleen door een psychiater of kinderpsychiater worden gedaan.

Kenmerken van ADD
ADHD is al veel langer bekend als ADD, door het beter bekend worden van het overwegend onoplettend type is de diagnose in de afgelopen 10 jaar veel bij volwassenen gesteld. Omdat iedereen wel eens last heeft van concentratieproblemen en zich gedurende kortere perioden kan herkennen in de kenmerken, wellicht soms onterecht. De mate waarin ADD voorkomt en de ernst van de concentratiestoornis zelf wordt naar mijn mening hevig onderschat. Natuurlijk komt ADD voor in verschillende gradaties maar je kunt niet "een beetje" ADD hebben. ADD speelt 24 uur per dag en 7 dagen per week een grote rol in het leven van mensen met ADD. Bij het ouder worden leer je de symptomen steeds beter verbergen, ADD valt op het werk en school vaak niet op.